In het kort
Conclusie 2
De inname van koolhydraten, eiwitten, onverzadigde vetzuren, transvetzuren en linolzuur in Nederland voldoet aan de aanbevelingen
Conclusie 3
Hoge innames worden gezien voor vetten, verzadigde vetten en alcohol
Conclusie 4
De inname van vezel is laag
Toelichting vergelijking met de voedingsnormen
De innames van macronutriënten zijn vergeleken met de normen van de Gezondheidsraad .1 2 3 De voedingsnormen zijn de aanbevelingen voor de hoeveelheid nutriënten die geconsumeerd dienen te worden om het lichaam te voorzien van de juiste hoeveelheid voedingsstoffen en om goed te kunnen functioneren.
Er bestaan verschillende soorten voedingsnormen: gemiddelde behoefte (GB), aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH), adequate inname (AI), richtlijn en aanvaardbare bovengrens (UL). De manier van evaluatie verschilt naar soort norm. In een aantal gevallen kan geen uitspraak worden gedaan over de adequaatheid van de inname, bijvoorbeeld als de mediane inname lager is dan de AI.
Op basis van de voedselconsumptiepeilingen kan een indicatie voor een te lage of te hoge inname worden vastgesteld. Vervolgonderzoek naar voedingsstatus of klinische effecten is nodig om deze indicatie te bevestigen of te weerleggen.
Om de energie-inname te beoordelen is het nodig om te kijken naar wat men nodig heeft. Een disbalans in energie-inname en energieverbruik kan leiden tot veranderingen in het lichaamsgewicht. Op basis van voedselconsumptie-onderzoek is het niet mogelijk om de energie-inname te evalueren, omdat informatie over wat men nodig heeft ontbreekt.
In Nederland worden via de Leefstijlmonitor gegevens op het gebied van leefstijl-gerelateerde thema’s, zoals roken, alcohol- en drugsgebruik, bewegen en voeding verzameld. De Leefstijlmonitor bestaat uit meerdere bronnen verzameld door samenwerkende partijen. Voor alcoholgebruik is de Gezondheidsenquête en voor de jeugd PEIL/HBSC aangewezen als de bron voor het (jaarlijkse) kerncijfer over dit thema.
Vergelijking met normen van macronutriënten naar leeftijd en geslacht
Tabel vergelijking met de normen
In deze tabel is de vergelijking van de inname van macronutriënten met de voedingsnormen van de Gezondheidsraad samengevat. Onderaan deze website-pagina staat een tabel met meer detail over de beoordeling.
| Evaluatie | Jongens | Meisjes | Mannen | Vrouwen |
| Inname (lijkt) voldoende / niet te hoog |
Eiwitten (g/kg) |
Eiwitten (g/kg) Koolhydraten (en%) Vezel (g/MJ; 1-3 jaar) Transvetten (en%) Cis-onverzadigde vetzuren (en%; 4-17 jaar) Linolzuur (en%) |
Eiwitten (g/kg) Koolhydraten (en%) Vet (en%; 51-79 jaar) Transvetten (en%) Cis-onverzadigde vetzuren (en%) Linolzuur (en%) |
Eiwitten (g/kg; 65-79 jaar) Koolhydraten (en%) Vet (en%; 51-79 jaar) Transvetten (en%) Cis-onverzadigde vetzuren (en%) Linolzuur (en%) |
| Lage innames | Vezel (g/MJ; 4-18 jaar) |
Vezel (g/MJ; 4-18 jaar) |
Vezel (g/MJ) |
Eiwitten (g/kg; 18-64 jaar)a Vezel (g/MJ) |
| Geen uitspraak | Alfa-linoleenzuur (en%) Visvetzuren (mg) |
Alfa-linoleenzuur (en%) |
Alfa-linoleenzuur (en%) Visvetzuren (mg) |
Alfa-linoleenzuur (en%) Visvetzuren (mg) |
| Hoge innames |
Vet (en%) |
Vet (en%) Verzadigde vetten (en%) Alcohol (12-17 jaar)b |
Vet (en%; 18-50 jaar) Verzadigde vetten (en%) Alcoholb |
Vet (en%; 18-50 jaar) Verzadigde vetten (en%) Alcoholb |
a) Evaluatie op basis van gerapporteerd lichaamsgewicht. Op basis van het gemiddeld gezond gewicht wordt de inname als voldoende beoordeeld.
b) Voor de beoordeling van de alcoholinname is gekeken welk percentage van de bevolking een inname heeft van meer dan 10 gram alcohol per dag. Dit is gebaseerd op de richtlijn van de Gezondheidsraad om geen alcohol of in ieder geval niet meer dan één glas per dag te drinken. De aanname is dat 1 glas bier, wijn etc 10 gram alcohol bevat.
Inname voldoende
De inname van koolhydraten, eiwitten, onverzadigde vetzuren, transvetzuren en linolzuur in Nederland voldoet aan de aanbevelingen. Voor vrouwen worden er wel lage eiwitinnames in verhouding tot het lichaamsgewicht gezien. In Nederland komt overgewicht veel voor. In verhouding tot het gemiddeld gezond gewicht wordt de inname als voldoende beoordeeld.
Lage innames
Voor vezel is de norm een richtlijn. Omdat een groot deel van de bevolking een inname heeft beneden deze richtlijn, wordt hier de conclusie getrokken dat de inname laag is. Een toename in vezelconsumptie kan van belang zijn om chronische ziekten te voorkomen. Voor alfa-linoleenzuur en visvetzuren kan niet vastgesteld worden of de innames voldoende zijn.
Hoge innames
De meerderheid van de bevolking heeft een hoge inname van verzadigde vetten (behalve voor de 1-3 jarigen varieert dit voor de andere leeftijdsgroepen tussen de 85 en 95%). Een ongunstig groot aandeel van de energie is voor deze personen afkomstig van verzadigde vetten.
Een deel van de bevolking heeft een hoge inname van vetten (aandeel aan de energie-inname); dit is zo'n 5% van de jongste kinderen en loopt op tot ongeveer een derde van de volwassenen. Een gunstig vetzuurpatroon kan van belang zijn om chronische ziekten te voorkomen.
Daarnaast zijn er hoge innames van alcohol.
Beoordeling macronutriënten
| Voedingsstof | Leeftijd | Groep | Mediaan (95%-BI) | Type norm | Norm | %<GB / %>UL / Mediaan<AI of >AI ᵍ | Evaluatie |
|---|
a) AI is voor 4-8-jarigen 3.0 mg, voor 9-13-jarigen 3.2 mg en voor 14-plussers 3.4 mg.
b) RI is voor 12-13- jarigen 45 en voor 14-plussers 40.
c) Mediaan<AI of mediaan <RI. Echter mediaan ligt binnen 95%-CI. Daarom is de inname beoordeeld als lijkt voldoende.
d) Omdat een groot deel van de bevolking een inname heeft beneden de richtlijn, wordt hier de conclusie getrokken dat de inname laag is.
e) Voor vrouwen worden er lage eiwitinnames in verhouding tot het gerapporteerde lichaamsgewicht gezien. In verhouding tot het gemiddeld gezond gewicht wordt de inname als voldoende beoordeeld.
f) Mediaan en evaluatie van de AI is gebaseerd op het 2-daags gemiddelde in plaats van de gebruikelijke inname.
g) Afhankelijk van het "Type norm" staat in deze kolom het percentage kleiner dan de GB ofwel hetpercentage boven de UL ofwel of de mediaan kleiner of groter is dan de AI. Welke type norm is gehanteerd staat in kolom 'Type norm".